استفاده از استروئیدهای آندروژنیک در ورزش و پزشکی: (مزایا وکاربردها)

آندروژنیک‌ها یا استروئیدهای آندروژنیک آنابولیک (AAS) شامل ترکیباتی مانند تستوسترون و مشتقات آن هستند که با هدف تقویت ویژگی‌های مردانه و افزایش حجم و قدرت عضلانی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این ترکیبات از نظر عملکردی به‌دلیل تأثیرشان بر گیرنده‌های آندروژنیک در بدن، اثرات قابل توجهی روی عضلات، استخوان‌ها و حتی سیستم عصبی دارند. مصرف آندروژنیک‌ها می‌تواند مزایای مشخصی را فراهم کند، ولی فقط با مشورت و تجویز پزشک می بایست صورت پذیرد.

• مزایای مصرف آندروژنیک‌ها:

1- افزایش قدرت و رشد عضلانی: آندروژنیک‌ها با فعال‌سازی گیرنده‌های آندروژنیک در بافت‌های عضلانی، موجب تحریک مسیرهای پروتئین‌سازی مانند mTOR و Akt می‌شوند که به رشد سریع‌تر و حجیم‌تر شدن عضلات کمک می‌کند. این فرایند به‌ویژه در افرادی که در ورزش‌های قدرتی فعالیت می‌کنند، بهبود قابل‌توجهی در عملکرد را ایجاد می‌کند

DIRECTORY OF OPEN ACCESS JOURNALS – DOAJ

2- تسریع در فرایند بازسازی عضلات: آندروژنیک‌ها به‌طور قابل توجهی زمان بازیابی عضلات پس از تمرینات شدید را کاهش می‌دهند. تستوسترون به افزایش جذب پروتئین در عضلات و کاهش آسیب‌های میکروسکوپی عضلانی پس از تمرین کمک می‌کند، و در نتیجه ریکاوری سریع‌تری را برای ورزشکار فراهم می‌کند

CLEVELAND CLINIC

3- افزایش قدرت و استقامت: در کنار رشد عضلانی، این ترکیبات با افزایش سطح گلبول‌های قرمز و بهبود اکسیژن‌رسانی در خون، استقامت بدن را نیز تقویت می‌کنند. این مزیت به ویژه در ورزش‌هایی که نیاز به تحمل و قدرت بیشتری دارند، از اهمیت بالایی برخوردار است

INSIDE BODYBUILDING

4- بهبود وضعیت روانی و کاهش خستگی: برخی مطالعات نشان داده‌اند که آندروژنیک‌ها می‌توانند اثرات مثبتی بر خلق و خو و تمرکز داشته باشند و از بروز خستگی روانی پس از تمرینات طولانی و شدید جلوگیری کنند. این ویژگی می‌تواند به حفظ انگیزه و انرژی ورزشکاران کمک کند

DIRECTORY OF OPEN ACCESS JOURNALS – DOAJ

• کاربردهای پزشکی آندروژنیک‌ها:

علاوه بر مزایای ورزشی، استروئیدهای آندروژنیک در درمان کم‌کاری غدد جنسی، بیماری‌های تحلیل عضلانی ناشی از ایدز و برخی موارد خاص سرطان کاربرد دارند. در این موارد، استروئیدهای آندروژنیک با تقویت حجم عضلانی و جلوگیری از تحلیل بافت‌ها، به بهبود وضعیت جسمانی افراد کمک می‌کنند.با این حال، مصرف غیراصولی و خارج از نظارت آندروژنیک‌ها، بدون تجویز پزشک به توصیه نمی‌شود.

• تفاوت استروئیدهای آنابولیک با آندروژنیک و عملکرد هر کدام :

1- استروئیدهای آنابولیک: این نوع استروئیدها بیشتر بر روی افزایش سنتز پروتئین و رشد بافت‌های عضلانی تأثیر دارند و به طور کلی به ساختارهای بدنی کمک می‌کنند تا سریع‌تر و بزرگ‌تر شوند. به همین دلیل، بیشتر در زمینه ورزش و بدنسازی استفاده می‌شوند تا حجم عضلانی و قدرت افزایش یابد.

2- استروئیدهای آندروژنیک: این استروئیدها به‌طور عمده ویژگی‌های جنسی مردانه را تقویت می‌کنند، مانند رشد موهای بدن، بم شدن صدا، و افزایش تراکم استخوان. اثرات آندروژنیک بیشتر مربوط به خصوصیات مردانه‌ای است که توسط هورمون‌های جنسی، مخصوصاً تستوسترون، کنترل می‌شود.

بسیاری از استروئیدهای آنابولیک اثرات آندروژنیک نیز دارند و به همین دلیل اصطلاح "استروئیدهای آندروژنیک آنابولیک" (AAS) معمولاً برای ترکیباتی استفاده می‌شود که هر دو اثر را دارند. برای مثال، تستوسترون دارای هر دو اثر آنابولیک (افزایش عضله) و آندروژنیک (تقویت ویژگی‌های مردانه) است، اما در انواع خاصی از استروئیدها نسبت اثر آنابولیک به آندروژنیک بیشتر یا کمتر است که تعیین می‌کند یک استروئید بیشتر برای عضله‌سازی استفاده شود یا تقویت ویژگی‌های مردانه.به طور خلاصه، اثر آنابولیک به ساخت عضلات و اثر آندروژنیک به خصوصیات مردانه مربوط است.

- استروئیدهای آندروژنیک به صورت آمپول:

1. تستوسترون انانتات (Testosterone Enanthate)

2. تستوسترون سیپیونات (Testosterone Cypionate)

3. ناندولون دکانوات (Nandrolone Decanoate)

4. تستوسترون پروپیونات (Testosterone Propionate)

5. مسترون (Masteron)

6. ترنبولون استات (Trenbolone Acetate)

- استروئیدهای آندروژنیک به صورت قرص:

1. آندروسترولون (Anadrol)

2. اکساندرولون (Oxandrolone)

3. دیانابول (Dianabol)

4. استانوzolol (Winstrol)

5. اکسی متولون (Oxymetholone)

منابع :

Journal of Multidisciplinary Healthcare:  DOAJ Journal of Multidisciplinary Healthcare

Cleveland Clinic:Cleveland Clinic: Anabolic Steroids Overview